Wat zijn vetten?
Vet is een bron van energie, essentiële vetzuren, vitamine A, D en E. Er bestaat onverzadigd en verzadigd vet. Vet in voedingsmiddelen bestaat altijd uit een combinatie van beide. Verzadigd vet verhoogt het LDL-cholesterol (het slechte cholesterol) en onverzadigd vet verlaagt juist het LDL-cholesterol. LDL-cholesterol is niet goed voor de bloedvaten, daar kunnen we dichtslibbingen van krijgen.
Waarom zijn vetten belangrijk?
Zonder de vetten kunnen we niet leven. Vetten zijn belangrijk als brandstof en energiereserve, bescherming tegen warmte en kou door isolatie, voor het vitaminetransport en ze leveren essentiële vetzuren (die we zelf niet kunnen aanmaken). Om de kans op hart- en vaatziekten te verlagen, is het van belang om producten met veel verzadigd vet te vervangen door producten met veel onverzadigd vet.
Daarnaast is het goed om zo weinig mogelijk transvet en geoxideerde vetten te eten. Transvet en geoxideerde vetten verhogen het LDL-cholesterolgehalte ongeveer net zoveel als verzadigd vet, maar geven een hoger risico op hart- en vaatziekten.
Hoe krijg ik meer (gezonde) vetten?
Het advies luidt: vervang verzadigd vet door onverzadigd vet en vermijd transvet en geoxideerde vetten zoveel mogelijk. Dit kan bijvoorbeeld door roomboter en harde margarines te vervangen door halvarine, zachte en vloeibare margarine of oliën. Daarnaast bevatten vette vleessoorten, koek, gebak en snacks veel verzadigd vet. Deze kunnen vervangen worden door vis en noten. De inname van transvet is ook te beperken door niet te veel koek, snacks en gebak te eten.
Enkele tips
- Eet meer vette vis (of visolie) en wild (omega3);
- Eet meer olijfolie, avocado en niet gebrande of gezouten noten (omega9);
- Eet (met mate) zaden, zonnebloemolie, maïsolie ensojaolie, halvarine en bak- en braadvetten (omega6).
Vermijd/beperk
(vol met verzadigde vetten, risico op LDL-verhoging)
- Dierlijke producten, zoals volvette kaas, worst, vet (rood)vlees, volle melkproducten, koek, gebak, snacks, zoutjes;
- Transvetten (harde vetten die slecht worden opgenomen door het lichaam), zoals margarine, koek, kant-en-klaar maaltijden, pizza en fastfood;
- Geoxideerde vetten, zoals gebrande noten, chips en gefrituurde etenswaar.